Forza Ninove en co: een stem uit de marginale driehoek.

Betoging Ninove

Op donderdag 3 januari keek ik thuis naar live-uitzendingen over de installatie van de gemeenteraad in Ninove en de ‘Mars voor Democratie’, een protestactie tegen de nieuwe (Samen+OpenVLD+1 onafhankelijke) coalitie in Ninove.  Iets méér dan duizend mensen betoogden er tegen het feit dat Forza Ninove (een lokale VB-variant) niet in de prijzen viel bij de vorming van een nieuwe coalitie. Voor de zoveelste keer draait de rest van Vlaanderen zijn rug naar de Denderstreek en krijgen wij als eretitel ‘Marginale Driehoek’ toebedeeld. In het beste geval krijgen we te horen dat een wetenschapper ons geval dringend moet komen onderzoeken. We kunnen diegenen die zich geroepen voelen toch al wat tips meegeven. 

Ze waren er volgens het artikel op de AFF (Anti-Fascistisch-Front) facebookpagina allemaal: een paar honderd ontgoochelde Ninovieters, Het Vlaams Belang-personeel en zijn regionale of nationale mandatarissen, het Franstalige Nation en de N-SA (twee bewegingen die het solidarisme van Mussolini hoog in het vaandel voeren), het extreemrechtse Voorpost, de door PANO als Hitlerbewonderaars ontmaskerde koorknapen van Schild en Vriend, naast echte neonazi’s als Warriors of Odin, Vlaamsch Legioen en BBET (Bloed Bodem Eer en Trouw). Ninove had schrik en bleef massaal binnen.

Met deze betoging probeerden het Vlaams Belang en zijn nevenorganisaties hun campagne naar de verkiezingen van mei 2019 te stroomlijnen. De ‘Mars tegen Marrakesh’ te Brussel was een eerste stap in een afgesproken kader die de identiteitskwesties vooraan op de agenda moeten houden. Het VB heeft goede ervaringen met verkiezingen waarbij het zijn slachtofferrol wat kan uitspelen. De N-VA houdt het redelijk beschaafd maar pikt met plezier een electoraal graantje mee als de verkiezingen rond identiteitskwesties draaien.

De Marginale Driehoek.

De resultaten van de gemeenteraadsverkiezingen wezen in de Denderstreek (nog meer dan elders) op een vooruitgang van nationalisten en extreemrechts. We zagen  monsterscores voor het Vlaams Belang en lokale aanverwanten. 

Stad 1994 2000 2006 2012 2018
VB-Aalst 8,3 13,8 22,8 10,8 17,4
VB-Denderleeuw 7,2 10,4 17,7 12,7 26,2
VB- Ninove (Forza) 5,8 12,8 23,6 26,5 40
VB-Geraardsbergen 4,6 7,5 14,4 7,3 16,4 (8,9 + 7,5
Alternatief)

In Geraardsbergen halen het VB en Uw Alternatief (een afscheuring rond een vroeger VB-gemeenteraadslid) elk twee zetels. GROEN en PVDA legden apart een lijst neer en beten in het zand.  De Sp.a krijgt overal een ferme rammeling. In Erpe-Mere verdubbelt het kartel van Sp.a en GROEN rond Anja Vanrobaeys zijn zetels. In Herzele gebeurt hetzelfde bij LEEF! & GROEN. Herzele is de enige gemeente in de streek waar het Vlaams Belang nooit een verkozene haalde. Veel meer opbeurend ‘links’ nieuws is er in de regio niet te vertellen. 

In de pers en op facebook werd de Denderstreek (zeer tegen de zin van vele inwoners) weg gezet als een marginale driehoek vol debielen. Hier en daar wenst een progressieve vriend op Facebook ‘dat uitschot in Ninove naar de maan’. Of hoe intellectuelen ook aartsdom kunnen doen.

Van Jan de Lichte tot Bert Van Hoorick en Louis-Paul Boon.

Die Denderstreek, dat is al decennia lang een streek waar men bevrijding hoog in het vaandel voert. De eerste bosgeuzen streken er neer en lieten een vleugje protestantisme achter, struikrovers als Jan de Lichte zwierven er rond. Het socialisme en aanverwante strekkingen ontstonden hier net na de eerste initiatieven in de grote steden. Arbeiders die in Wallonië werkten brachten dit mee naar huis en duidden legendarische vakbondsleiders als Abraham Ruiz aan tot hun vertegenwoordigers. Tot laat in de jaren tachtig was er de communistische Mutualiteit De Eenheid in Geraardsbergen, Ninove en Aalst. De Kommunistische Partij nam vb. in Geraardsbergen tot 1988 deel aan de verkiezingen en radicaal linkse opvolgers of eenheidsinitiatieven zoals SAP (Socialistische Arbeiders Partij), LSP, Regenboog en Rood Groene Beweging kregen er actieve afdelingen. Bij sociale acties als de stakingen tegen de Eenheidswet (60-61) of de grote ambtenarenstakingen van de jaren tachtig stond de streek in rep en roer. In Aalst stapte volksvertegenwoordiger Bert Van Hoorick na een bewogen leven van de KP over naar de BSP en bleven de vzw Mikis Theodorakis en zijn trefcentrum bestaan tot 1996.

De Denderstreek is dus geen achterlijke extreemrechtse streek maar een oud arbeidersbolwerk met een progressieve geschiedenis. De Herzeelse vzw ’t Uilekot wil dat dit jaar via een tentoonstelling en project uitvoerig gaan illustreren en zoekt mensen die aan deze acties willen meewerken.

Waarom loopt het dan verkeerd af?

In Vlaanderen ging de opkomst van extreemrechts het snelst vooruit op die plaatsen waar de arbeidersbeweging het sterkst ingeplant was. De Leuvense prof. Chris Kesteloot was één van de eersten die de kiescijfers van het toenmalige Vlaams Blok per wijk analyseerde en de relatie ging leggen met armoede (Oikos 03/2004): “De Belgen hebben in de loop der jaren een zeer zware druk gevoeld door Europese veranderingen….dan krijg je een soort van wanhoopracisme in de trend van al die vreemdelingen zitten hier… sommigen hebben een job, ik niet, zij mogen ook bij het OCMW aankloppen en wij krijgen al niet veel geld en zij krijgen ook nog een sociale woning.” Dat wanhoopracisme is zich gaan uitbreiden naar diegenen die wel een job hebben maar schrik hebben om hem te verliezen én diegenen die een zware job hebben maar daar steeds minder en minder verloning voor zien. Om dat wanhoopsracisme in de praktijk aan te voelen moet je maar eens de sfeer gaan opsnuiven in grote fabrieken als La Lorraine te Ninove. Doe dat bij voorkeur daags na gemeenteraadsverkiezingen waarbij Forza Ninove gewonnen heeft.

Hoe dat komt? Misschien omdat mensen die zware arbeid leveren of/en in sociale onzekerheid leven als eerste vatbaar zijn voor een schrikeffect. Volgens epidemioloog Jeroen Dewulf van de Universiteit Gent is angst zo determinerend in onze evolutie als mens dat die reflex vandaag nog sterk speelt. Dirk Draulans voegt er in Knack van 03/01/19 aan toe: “De conservatieve aanpak is gebaseerd op het cultiveren van angst, in de eerste plaats door het opvoeren van gemakkelijke slachtoffers: migranten. Het is de politieke perversiteit ten top gedreven. Eerst maak je mensen bang voor migranten en vervolgens stel je je verkiesbaar om hun angsten weg te nemen.” 

En waarom in de Denderstreek verkeerder dan elders?

Laat ons er even de cijfers van Ninove en bij uitbreiding de Denderstreek bijnemen. Volgens de gemeentemonitor van de Vlaamse Overheid zijn de angst en het ongenoegen in Ninove in elk geval al een tijdje dominant: slechts 57% van de inwoners is fier op zijn gemeente. 58 % vindt dat de straten er net bijliggen, 24 % is tevreden over het aantal fietspaden, 14 % staat vijandig tegenover andere culturen (tegenover 8 % als gemiddelde voor Vlaanderen) en slechts 58 % voelt zich veilig op straat (in vergelijking met 75 % elders).

Objectieve sociale factoren in dezelfde studie geven aan dat 13,4 % van de kinderen geconfronteerd wordt met kansarmoede, tegenover 2,1 % in 2006. 40 % van de huurders geeft meer dan een derde van zijn inkomen uit aan huisvesting. Deze cijfers doen alle alarmbellen afgaan. De rest van de steden in de streek doet het niet veel beter rond kansarmoede:

Jaar 2000  2006 2012 2017
Aalst 4,5 6,3 7,2 10,1 
Denderleeuw 3,1 6,8 11 9,2
Geraardsbergen 5,1 6,6 15,1 21,2
Ninove 3,1 2,1 9,4 13,4

De crisis heeft in deze streek dus zéér hard toegeslagen, met alle gevolgen van dien. Een aantal remediërende maatregelen zijn door de overheid weg gesaneerd. Het Sociaal Impulsfonds, dat steden en gemeenten extra geld gaf voor sociale maatregelen en infrastructuur werd in 2003 opgedoekt. Het werd gefusioneerd met het gewone Gemeentefonds, dat de gemeenten in een dalend aandeel van centen voorziet voor de taken die ze in naam van de Vlaamse of Federale overheid moeten uitvoeren. De Vlaamse Vereniging voor Steden en Gemeenten, niet bepaald een linkse NGO, zegt al lang dat het water de gemeenten tot aan de lippen staat. 

Europa deed daar moedwillig een schepje bovenop door overheden te verplichten alle investeringen volledig in hun begroting op te nemen. Vroeger moesten enkel de afbetalingen in de tabellen opgenomen worden. Zelfs Rik Van Cauwelaert, ook niet bepaald een links boegbeeld maar commentator van de krant De Tijd zegt in dezelfde Knack (voorwaar een interessant nummer): “Bij de invoering van de euro heeft men verzuimd om de mensen duidelijk te maken wat de gevolgen van de eenheidsmunt zouden zijn. De enige die dat deed was Hans Tietmeyer, toen voorzitter van de Bundesbank. Hij was zo eerlijk toe te geven dat als gevolg van de euro sommige sociale afspraken niet houdbaar zouden blijken. Wil Europa ons allemaal op het niveau van sociale zekerheid in Bulgarije?” 

Alle openbare besturen, dus ook steden en gemeenten in Europa dragen daar de gevolgen van. Voor de Denderstreek komt daar het anti-plattelands beleid bij die de verschillende regeringen voerden. Kleinere steden en gemeenten krijgen nog minder toelagen omdat men zich, bij gebrek aan fondsen, enkel nog wil concentreren op de grootste steden. En ook die klagen terecht.

Het recente ongenoegen van de Gele Hesjes in Frankrijk is zéér toepasbaar op onze streek: jaar na jaar zien de mensen zorg, service en handelsfuncties verdwijnen in de dorpen. Na de fusies van 1974 moest men zich naar het centrum begeven om een nieuwe identiteitskaart  aan te schaffen. Die evolutie heeft zich alleen maar verder gezet: nu moet je ook in bepaalde centra al gaan zoeken naar de schaarse cafés die ’s avonds nog de deuren opendoen. B-Post schafte zijn brievenbussen en kantoren af. Diensten als accijnzen en elektriciteits- of watervoorzieningen, centraliseerden en zorgden op die manier mee voor afgrijselijke files naar de grote steden. Het openbaar vervoer in onze regio is een grote puinhoop die je sinds twee jaar na negen uur niet meer vanuit de grote steden naar huis wil brengen. De wachtlijsten voor zorg groeien verder of worden opgelost door het privatiseren van overheidsinitiatieven als rusthuizen en assistentiewoningen. Stijgende prijzen en verminderde dienstverlening zijn er het gevolg van.

Ja maar, zal de kritische lezer denken, we kunnen toch niet alles tot in het kleinste boerengat voor iedereen voorzien. Tja, dat is maar de vraag. Tijd en centen zijn een kwestie van prioriteiten zegt men dan toch?  Socioloog Wim Van Lancker (KUL) in Karakter: “Inkomens- en vermogensongelijkheid is niet goed voor een samenleving. Het leidt tot een verstrengeling van geld en macht, waarbij het democratisch proces kan ondermijnd worden. Het maakt het moeilijker om de levensstandaard van gewone mensen op peil te houden, omdat er simpelweg meer geld naar de aandeelhouders vloeit en minder naar lonen en uitkeringen.”

Ook voor het oplossen van het klimaatprobleem kijkt men via allerhande verkeerstaksen, accijnzen en andere verplichtingen naar de gewone burgers.  Zij die het moeilijk hebben krijgen de grootste factuur opgestuurd.

VUB-socioloog Eric Corijn waarschuwde er in 2012 tijdens een voordracht van o.m. de Noig Verontruste Oljsteneirs (een actiegroep tegen de deelname van de sp.a aan een rechts bestuur met de N-VA) in Aalst al voor dat achtergestelde en versnipperde streken als deze op termijn onleefbaar zullen worden. Zijn alternatief is een groot stadsgewest, wat bij mij ook een aantal weerstanden oproept omdat grootschaligheid niet altijd een garantie is voor democratie en kwalitatieve dienstverlening.  Kijk maar naar de fusie van brandweer- en politiezones, die heel wat problemen met zich meebrachten en vooral de zichtbaarheid van de eenvoudige ‘sjampetter’ op straat niet ten goede kwam. 

Intergemeentelijke samenwerkingsverbanden als SOLVA in onze streek proberen wel om rond klimaatopwarming, milieu en andere zaken een gezamenlijk beleid te voeren voor de ganse streek, maar ze zitten al evengoed zonder centen om aan hun takenpakket te voldoen en verwijzen dus voornamelijk met de vinger naar de inwoners. Op sommige plaatsen probeert men dit op te lossen door een steeds verdere managementbenadering of deelname in commerciële structuren of activiteiten die sowieso leiden tot navenante vergoedingen en de er aan gekoppelde schandalen.

 Linkse oppositie.

Dan moeten de verzamelde actiegroepen, groene en socialistische partijen dat toch oplossen of aankaarten? Dat klopt en ook in onze streek deden ze dat te weinig. Wij hebben in de Denderstreek jaren fantastische specialisten en authentieke politici gehad die op nationaal vlak één en ander probeerden aan te kaarten, maar ze werden door hun partijen soms ook verplicht mee te stappen in het bestuurders- en inleveringsdiscours.

De Franse socioloog/filosoof Didier Eribon schreef er een prachtig boek (‘Terug naar Reims’) over waarin hij onder meer vertelt hoe zijn vroegere communistisch (PCF) stemmende familie stilaan en met schaamte zijn stem uitbracht voor het Front National van Le Pen: “ De overwinning van links en de aanstelling van een kabinet onder Mitterrand waar groenen, socialisten en communisten deel van uitmaakten, liep in de volksklasse al snel uit op een grote ontgoocheling en op een afkeer van de politici waar de arbeiders voor gestemd hadden…er werd niet meer gesproken over uitbuiting en verzet maar over modernisering en het neutraliserend idee van sociale pacten en contracten.”  De aanklagers werden bestuurders en bestuurden nu mee hun eigen achterban.  Ze spraken de taal van de bestuurders in plaats van die van de bestuurden. 

Dat maken we ook nu in verhevigde vorm mee. In die mate zelfs dat op sommige plaatsen (Aalst in 2012, Antwerpen, Oostende…in 2018) socialistische of groene bestuurders hand in hand stappen met een nationalistische superliberale partij als de N-VA. Verbinding heet dat dan. Laat ik er maar meteen aan toevoegen dat ‘verbinding’ voor mij mag verkozen worden tot het meest lelijke woord van 2018. Net zoals ‘transitie’ een aantal jaren geleden wordt het gebruikt als een containerbegrip waar alles in past. Het begint met  nobele bedoelingen en wordt door de krachten die de betekenis van de taal beheersen overgenomen, om de meest asociale zaken een draai te geven. Neen, geef mij maar wat mensen die op hun sociaal en ecologisch standpunt blijven staan, zonder dat perse te willen verbinden met rechts-nationalistische of neoliberale ideeën. Men hoeft er dan ook niet over verwonderd te zijn dat heel wat mensen het verschil tussen links en rechts niet meer zien.

Eribon herinnert ons ook de jaren van vorige eeuw en stelt een pertinente vraag: zijn we het racisme en de vreemdelingenhaat uit de jaren vijftig, zestig, zeventig vergeten? De bordjes aan de lokale dancings: ‘Verboden voor vreemdelingen’? Het enige verschil: men dacht soms racistisch maar stemde nog links omdat die partijen het inkomen van de gewone mensen beter beschermden, nabijheid en community kweekten. Betekent dit dat we ons bij de situatie maar moeten neerleggen? Natuurlijk niet, het toont wel aan dat het antwoord via verschillende sporen zal moeten lopen: het opvangen van angst, het verdedigen van mensen, het brengen van goede positieve verhalen, het heroriënteren van vijandsbeelden.,…

Een deel van de sociale bewegingen onderging een zelfde lot en ging mee de taal van de heersers spreken om als onderaannemer van de staat te gaan werken en de bevolking aan te manen om te kiezen voor individuele oplossingen en verantwoordelijkheid in plaats van voor collectieve structuurveranderingen en engagementen. 

Een ander gedeelte van de sociale bewegingen werd op droog zaad gezet. vzw ’t Uilekot, waar ik jaren werkte en nog altijd als vrijwilliger mijn steentje bijdraag werd eerst zonder structurele centen gezet. Nadien zorgden bezuinigingen en moderniseringen ervoor dat ook centen voor literaire, culturele, sociale of andere initiatieven wegvielen. Men noemde de Denderstreek cultureel een witte vlek en gebruikte dat als argument om een aantal projecten te subsidiëren. Tien jaar later werd dezelfde vlek een argument om dezelfde projecten te weigeren vanwege te moeilijk om veel mensen te bereiken.  Volledigheidshalve dient vermeld dat cultuurminister Gatz dit probleem lijkt te begrijpen en wil aanpakken door sinds kort voor overgangsprojecten te zorgen die o.m. de terug geschroefde rol van de provincies moeten proberen in te vullen. Het belangrijkste gevolg van het ontbreken van subsidies is dat vrijwilligers (met grote fierheid) al drie jaar meer bezig zijn met het rechthouden van de structuur op zich dan met het voeren van socio-culturele actie. Diegenen die die sterkte niet hadden, zijn ondertussen gesneuveld.

Andere initiatieven, jeugdhuizen, actiecomités, Wereldwinkels verdwenen of verdwijnen in een snel tempo. Vakbonden werden door de overheid verplicht om het met minder te doen en dienen kantoren in de regio (Denderleeuw, Geraardsbergen) te sluiten. Na de volkshuizen verdwijnen op die manier nog meer contactpunten die essentieel zijn voor de uitbouw van een sociaal netwerk in de streek.  We kunnen niet anders dan hopen dat al deze groepen voldoende positieve energie vinden om in samenwerking met elkaar en door nieuwe vormen met dezelfde gedachten hun werk verder te zetten.

Bestuursakkoord  

Als we deze gedachtegang toepassen op Ninove dan verdient de Van Zeeland (Van Zeeland nam het met steun van alle partijen in 1937 bij tussentijdse verkiezingen op tegen Leon Degrelle van de extreemrechtse en latere collaboratiebeweging Rex) coalitie in Ninove enig respijt.

In de pers kwam vooral de neutraliteit van ambtenaren aan het loket van de stad naar voor als blikvanger van het nieuwe coalitieakkoord. Een zaak waarvan men zich kan afvragen of ze in Ninove zelfs op enige realiteit betrekking heeft. Zo speelt men in op sensatie en angst terwijl de opstellers voor een deel willen tegemoet komen aan de 40 % kiezers die voor Forza Ninove stemmen. Verder is Samen (GROEN-SP.a-CD&V) vooral blij met een aantal andere initiatieven: meer aandacht voor netheid, een nieuw jeugdhuis, herwaardering van het Stationsplein, speeltuinen, mobiele dienstverlening in de dorpen… Ninove heeft daar op zich, gelukkig, nog wat budgettaire ruimte voor. Men legt de klemtoon ook op armoede door o.m. huiswerkbegeleiding te voorzien. Dat is een goede zaak, al zijn we er wel op gebrand om de concrete uitwerking daarvan te zien. De sociale uitdagingen worden immers het meest prangende probleem om het tij te keren en het is de realiteit van heel wat migranten én Forza-stemmers. Die mochten in dat bestuursakkoord gerust een prominenter plaats krijgen.

Daarnaast staat het bestuur nog voor een grote uitdaging: de lijsttrekker van Forza Ninove, Guy D’Haeseleer, is geen dommerik. In het Vlaams Parlement waren zijn tussenkomsten in 2018 beperkt tot twee gezamenlijke voorstellen en één mondelinge vraag. Vanuit zijn standpunt bekeken is dat pure logica: het geeft hem de tijd en de financiële middelen om volop bezig te zijn met zijn Ninoofse kiezers. Als de Ninoofse coalitie Forza geen volstrekte meerderheid in handen wil spelen, dan zal ze een sterk inhoudelijk verhaal moeten brengen waarin geluisterd wordt naar de sociale en lokale noden van de mensen. De meest verstandige methode, die men moet hanteren, zal dan ook directe communicatie zijn. Die bestaat niet alleen uit folders, gemeentelijke bladen en persmededelingen. Een voortdurende aanwezigheid in de wijken is een noodzaak. Op dat vlak kan men best een deel van de methode D’Haeseleer volgen: kom uit je bureau, maak van je ambtenaren socio-culturele werkers en ga de straat op.

Filip De Bodt

Geboren te Ninove in 1962, inwoner van Geraardsbergen van 1974-1994 en verkozen als gemeenteraadslid voor LEEF! in Herzele. Actief in vzw Climaxi en andere actiegroepen. Mede-bezieler van het vroegere Denderaktiekomitee en andere regionale initiatieven.

18 antwoorden
  1. ZWARTE HANNE
    ZWARTE HANNE zegt:

    Feitelijk is het mij niet duidelijk wat iemand die de grond van de zaak niet kent…. ons komt vertellen hoe het komt en hoe het zou moeten. Het is wel zo dat ik een stuk ouder ben dan de auteur van links, maar men mag niet vergeten dat tijdens en na de 2de wereldoorlog vooral Denderhoutem en omstreken werd omschreven als “Klein Duitsland”. Destijds was Denderhoutem onder het gezag van de deken van Ninove, na de fusie van gemeenten is deze gemeente afgekoppeld.
    Dat de mensen van Groot Ninove nu rechts stemmen is normaal. De laatste 12 jaar is Ninove van de doornen naar de bramen gegaan door een bestuur zonder inhoud. Dat de tsijven en sossen moeten samen gaan met aanvulling van een paar groene jongens….
    De deuren en poorten staan open voor alle soorten marginalen. De bussen van de Lijn(126 en vooral 128) zijn een handig middel om het sociaal systeem van Ninove onderuit te halen en het bestuur laat begaan, zonder plichten op te leggen!!!
    Dat daar nu een partij op in gaat en 40% van de stemmen haalt…. is dan ook poepsimpel…
    Vraag is wel van wie ’t Uilekot zijn voeding krijgt???

    Beantwoorden
    • Arna
      Arna zegt:

      Om te antwoorden op je laatste vraag, heb je de tekst niet gelezen?
      ’t Uilekot krijgt geen structurele subsidies meer, ze worden gesteund door de leden en diegene die een steentje willen en kunnen bijdragen. Als ik me niet vergis doen ze, af en toe aanspraak op fondsen maar dat krijgen ze niet altijd. Hiervoor moet ik nog een Filip of Sarah aanspreken.

      Beantwoorden
  2. luc barbé
    luc barbé zegt:

    Ter info mijn opiniestuk in de Morgen van 17 oktober : Waarom Forza Ninove de verkiezingen won.

    Een expert politieke strategie zei me ooit dat een klinkende verkiezingsoverwinning doorgaans te verklaren is door een samengaan van drie factoren: een gunstige maatschappelijke context, de zwakte van de politieke concurrenten en een sterk politiek verhaal. Dat laatste betekent dat een partij met overtuiging kan duiden wat er in de samenleving op het spel staat en de kiezers een appelerend toekomstperspectief geeft. Ik gebruik dit kader voor een analyse van de overwinning van Forza Ninove.

    Laten we eerst eens kijken naar de concurrentie. Open VLD is al decennia de leidende partij in Ninove. De vraag is wat hun politiek project was. De partij blonk uit in twee dingen: dagjespolitiek en paniekerig reageren op Forza. Het dossier van het islamitisch cultureel centrum sleepte meer dan tien jaar aan omdat Open VLD vaak van mening veranderde: het mag, het mag niet, het mag. Al die jaren kon Forza dit dossier gebruiken om haar discours over de islam in the picture te zetten. Hun lijsttrekker Guy D’Haeseleer heeft de verkiezingen kunnen voorstellen als een tweestrijd tussen hem en de zetelende burgemeester, Tania De Jonge, wat haar uiteindelijk nog goed uitkwam en strategisch denkende kiezers opleverde, zodat Open VLD haar zetels behield. De andere partijen betaalden de rekening van dit “burgemeestersduel”. CD&V, sp.a en Groen vormden het kartel SAMEN, met een progressief programma. Maar blijkbaar kwam het kartel met dit alternatief voor Forza te laat en slaagde het er niet meer in de boodschap tot voldoende Ninovieters te laten doordringen. De N-VA-Ninove viel uiteen in twee rivaliserende groepen en de partij zakte van 16,2 naar 8,4%.

    Guy D’Haeseleer is al 19 jaar parlementslid, maar brengt nauwelijks tijd door in het parlement. Hij voert permanent campagne in Ninove. Ook tussen de verkiezingen legt hij ontelbare deur-aan-deurbezoeken af en in die persoonlijke contacten is hij heel sterk. De communicatie via Facebook was complementair. Bij elke verkiezing haalde hij extra stemmen.

    Als we naar de context kijken, dan stellen we vast dat Ninove de laatste jaren snel veranderde. Sinds 2000 groeide de bevolking met 4000 eenheden tot bijna 38.700 inwoners. Een groot deel van de nieuwe inwoners komt uit Brussel. Eenzelfde evolutie zie je ook in Denderleeuw en Aalst. Bij die nieuwe inwoners zijn nogal wat mensen met migratieachtergrond. Een deel van de Ninovieters vindt dat niet problematisch, een deel stelt zich vragen en nog een ander deel reageert xenofoob of racistisch.

    Wat de laatste jaren specifiek was aan Ninove, was het feit dat je, in tegenstelling met bijvoorbeeld Mechelen, Gent of Vilvoorde, geen burgemeester had die aan de bewoners uitlegde wat er gebeurde, laat staan dat er een verhaal met perspectief was. Het terrein werd vrij gelaten voor Forza die wel een verhaal had. Het is populistisch, demagogisch en extreem-rechts, maar Forza herhaalde het honderden keren, op café, in de straat en via een stroom aan huis-aan-huis-bladen: “Ninove is Ninove niet meer. We worden overspoeld door vreemdelingen en moslims. Ninove verfranst. De criminaliteit en het drugsgebruik stijgen. Dat alles met medewerking van het linkse stadsbestuur dat hoopt stemmen te halen bij die nieuwkomers. In Ninove is geen plaats voor een moskee. Ninove moet Ninove blijven! ”

    Je merkt de sleutelelementen van een politiek verhaal van een handige populist: Ninovieters als slachtoffers, Forza als enige die durft ingaan tegen de elites die het volk verraden en samenspannen met de vijand, zijnde migranten, vreemdelingen en moslims. De woorden “migratie” en “criminaliteit” worden voortdurend samen uitgesproken en ontelbare keren herhaald zodat meer en meer mensen de relatie tussen de twee termen natuurlijk en evident vinden.

    D’Haeseleer past de theorieën en tips van Drew Westen en Jonathan Haidt (auteurs van The Political Brain respectievelijk ‘The Righteous Mind’) handig toe. Het verhaal van Forza had zoals elk goed verhaal een keerpunt, de verkiezingen van 14 oktober. Dan konden de Ninovieters beslissen of hun stad verder zou “vervreemden” of “opnieuw Ninove zou worden.”

    Het verhaal van Forza zit vol veralgemeningen, demagogie en stigmatiseringen, zoals steeds bij extreem-rechts. Maar wat Theo Francken vertelt is al jaren in wezen hetzelfde, alleen met een kleinere bruine rand. Het verhaal van Forza deinde lekker mee op de gunstige context van het grote verhaal van de N-VA en Francken van de laatste jaren. Het is niet toevallig dat het Vlaams Belang vorige zondag op tal van plaatsen in Vlaanderen gewonnen heeft. Zoals politicoloog Bart Maddens al schreef, is de Francken-strategie mislukt. Zijn harde koers heeft het Vlaams Belang opnieuw gelanceerd.

    Een laatste aspect is de verslaggeving over grote politieke dossiers op lokaal vlak. Die beperkt zich vaak tot het louter tegen over elkaar plaatsen van meningen. Politieke analyses en interviews met moeilijke vragen? Vergeet het. Het is in tal van Vlaamse gemeenten pover gesteld met de lokale politieke pers. Dat is niet de fout van de journalisten van de streekpers. Die hebben andere redactionele instructies: verslaggeving van leuke en “belangwekkende” events. Dat had in Ninove tot gevolg dat Forza zijn discours dominant kon doorduwen zonder kritische vragen van journalisten.

    Ik begrijp dat het financieel niet mogelijk is om een professionele journalist te betalen om kleinere steden op te volgen. Maar een democratie functioneert toch niet zonder onafhankelijke en kritische pers? In tal van Vlaamse steden en gemeenten bestaat die nog nauwelijks. Dat geeft ruimte aan handige politici om de politieke ruimte te kneden naar eigen inzichten, tenzij er een levendig en kritisch maatschappelijk middenveld is. Maar dat laatste ligt dan weer niet in de bovenste schuif bij de grootste partij in het Vlaams Parlement en krijgt ook klappen. Democratie herleiden tot een strijd tussen politici zonder kritisch pers en met een zwak middenveld lijkt me een recept voor avonturen.

    Kunnen we het de volgende weken en maanden eens hebben over de noodzakelijke voorwaarden voor een gezonde en levendige democratie in de vele kleine en middelgrote steden en gemeenten in Vlaanderen?

    Beantwoorden
  3. luc barbé
    luc barbé zegt:

    Filip, interessante analyse; wat ik wel mis,is het volgende: in die 40% kiezers zitten ook een pak mensen die het socioeconomisch goed hebben, die niet klagen over afgebouwde dienstverlening etc en die wat inkomen en werk mooie perspectieven hebben; toch stemden ze Forza: waarom? omdat volgens mij Forza er in geslaagd is de wij/zij kwestie (of noem het de identitaire kwestie) naar voor te schuiven als DE INZET van de verkiezingen; het feit dat de N-VA dat zeker sinds 2015 ook aan 100% doet, vergemakkelijkte het werk van Forza (D’Haeseleer heeft veel aan Francken te danken!); als je er diep van overtuigd bent, dat de identiteit van Ninove homogeen en onveranderlijk is en die nu bedreigd wordt door horden nieuwkomers (die bovendien frans spreken en / of moslim zijn en /of subsahariaans zijn..), en je hebt dan nog een pientere populist die 19 jaar de baan op is zoals je schrijft en je geloof dat die gast je gaat beschermen tegen die “externe bedreiging”, dan krijg je dit soort uitslagen (waarbij de zwakke politieke concurrentie ook een rol speelde; want in Vilvoorde, Mechelen of Gent zou dit niet het geval geweest zijn); zie ook mijn opiniestuk in de Morgen in de week na de verkiezingen ;
    helaas hebben sommige belangrijke politici in Ninove nog steeds niet begrepen dat ze moeten stoppen acher Forza te lopen en zich te plaatsen in zijn framing (verbod hoofddoeken aan loketten..: dat is Forza gelijk geven, zie je wel, er is een “cultureel probleem” zucht..);
    dus het ergste is vermeden (extreemrechts aan de macht), er is wel nog veel werk, ter linker en ter rechterzijde; en ik hoop dat in het Ninoofse middenveld ook wat stevige en originele initiatieven gaan bovenkomen; dan is er nog de discussie over de lokale pers en media: zie belangrijke rol van Forzasympathisanten op Facebook, hoe gaan we daar mee om?

    tot daar snel wat reflecties

    Beantwoorden
  4. De donker
    De donker zegt:

    Waar ik het wat moeilijk mee heb, dat een massa kiezers van het vb. Klakkeloos als nazi’s worden neer gezet, en nog straffer, als marginalen, van arrogante pretentie gesproken. Wie denkt mijnheer De Bodt eigenlijk wat die is? Let dat door omhoog gevallen houdingen de mensen geen afkeer krijgen van ‘verdraagzaam’ links, en het omgekeerde effect wordt veroorzaakt! Is al zo want ik ken veel arbeiders die de socialisten al lang al vaarwel hebben gezegd en zelfs in het vb zitten. Vele leiders in linkse organisaties hebben last van hoogheidswaanzin en kijken iets te hard neer op arbeiders, en die mensen hebben dat door, daarom dat rode en groene partijen leeglopen, enkel migranten hebben baat om op links te stemmen, ook al zijn er bij die het niet zo hebben met holebi’s en dierenrechten door hun religie. Dit kan dat vooral moslims links gebruikt als ja eigenlijk nuttige idioten.
    En PS, ook aan de linker kant bestaan er marginalen, die dringend eens wat shampoo, scheerzeep, zeep kunnen en beter eens een job zoeken ipv hele dagen te hangen blowen.

    Beantwoorden
    • Filip De Bodt
      Filip De Bodt zegt:

      Beste, je moet het artikel misschien toch wat grondiger lezen. Ik zeg daar namelijk zelf in dat ik het verschrikkelijk vindt dat de pers ons afschildert als de ‘marginale driehoek’. Ik vind dat erg en geef je een deel gelijk in je redenering. Ik zeg ook nergens, helemaal nergens dat ik die 40 % kiezers neonazi’s zijn. Ik ben het daar ook niet mee eens. Ik heb gezegd dat er neonazi’s op de betoging waren, niet meer…niet minder.

      Beantwoorden
  5. Orhan
    Orhan zegt:

    Filip, bedankt voor dit goed artikel. Het licht de denderstreek goed door en maakt de regio begrijpelijker voor buitenstaanders. Eén sleutelzin in uw artikel vat het heel goed samen: “extreem-rechts is nu sterk op plaatsen waar het socialisme vroeger sterk stond”.

    Beantwoorden
  6. De donker
    De donker zegt:

    Beste, tellen lijkt het sterkste vak niet, ook betreft Geraardsbergen, waar vb 2 zetels haalde en het niet uw alternatief ook twee, graag beter uw bronnen checken. Want als met zulke zaken al niet te nauw steekt zal het met de rest ook niet. PS het bbet, dat bestaat niet meer, de rest ook al goed opgeblazen, en betreft tegen betogers, 0 , nul. Alle buskotjes onaangeroerd, en de apotheek of pc niet geplunderd.

    Beantwoorden
  7. Marnix Schollaert
    Marnix Schollaert zegt:

    Wanhoopracisme(zelf minder en minder toekomen en de schuld steken op het vreemde, onbekende) ligt inderdaad aan de oorsprong van de verrechtsing. Dit wordt aangewakkerd door Vlaams Belang en door de NVA leiding. De NVA leiding heeft dan ook een verpletterende verantwoordelijkheid in het duwen van het kiezerspubliek naar rechts en de centrumpartijen volgen dan ook maar. We horen veel te weinig linkse politici, die hier stevig durven tegen ingaan .Plaatselijk zijn het inderdaad dan ook de sociale problemen, waar dringend een antwoord moet aan geboden worden en daarbij moeten de plaatselijke verantwoordelijken en het middenveld terug naar de wijken durven te gaan om daar de banden te smeden voor een solidaire en verdraagzame samenleving.

    Beantwoorden
  8. Dirk Knapen
    Dirk Knapen zegt:

    In Duitsland en elders in Europa slaan de inwoners van dergelijke regio’s hun handen aan de ploeg, creeren bio-energiedorpen, gaamn voor duurzame energie van eigen bodem en creeren zo jobs en houden de miljoenen € die er anders uit wegvloeien voor de aankoop van fossiele en nucleaire energie in hun eigen economie. Er zijn legio voorbeelden waar lokale gemeenschappen, ook als sociale eenheid, weer tot bloei komen. Daar lijken mij links en rechts een gemeenschappelijk doel te kunnen vinden. Kunnen we daar geen werk van maken?

    Beantwoorden
  9. Luc Vande Walle
    Luc Vande Walle zegt:

    Goeie analyse, Filip.
    Hoe zie je de nabijheid van Brussel hierin? Speelt dat een rol?
    Verschillende Ninovieters verwijzen hier vaak naar: export van bepaalde problemen naar een perifeer stadje dat niet de middelen heeft om het op te vangen. Klopt dat volgens jou?

    Beantwoorden
    • Filip De Bodt
      Filip De Bodt zegt:

      Dat klopt wel, denk ik. Brussel is langs andere kanten vrijwel afgegrensd, zei ook Eric Corijn destijds (richting Leuven te duur, richting Noord geen alternatief). Denderstreek is qua woningen door zijn arbeiderstraditie nog vrij goedkoop. Als de overheid zou zorgen voor meer middelen om daar mee om te gaan, dan heb je volens mij de huidige problemen niet.

      Beantwoorden
  10. Chris De Meerleer
    Chris De Meerleer zegt:

    Dank voor de uitgebreide politieke analyse.

    Met enige verwondering hebben we de voorbije week gekeken naar de kracht van communicatie die vandaag in de beïnvloeding wordt gebruikt. Je moet er maar opkomen: ‘mars voor de democratie’ door extreem-rechts laten organiseren.
    We hebben de voorbije week weinig politiek leiderschap gezien. ‘Geen hoofddoeken’, een ‘nieuw jeugdhuis’ : misschien goedbedoelde acties, maar zaken die weinig getuigen van visie en leiderschap. Wat wil men in plaats van ‘geen hoofddoeken’ ? ‘Politieke neutraliteit’ ? Is die er nu misschien niet ? Een jeugdhuis ? Wat is het jeugdbeleid die Ninove wil laten zien ?

    Het is duidelijk dat het antwoord op ‘Forza’ op die wijze niet zal werken. Integendeel zelfs. Krachtig politiek leiderschap is nodig.

    Ninove is de oudste, de stoutste, de wijste … Het werd daarbij naast een oude stad, beschreven als een stoute en wijze stad. We interpreteren dit als een stad met zoveel leiderschap onder zijn burgers dat het zijn 4 poorten kon openzetten….
    Misschien moeten de oude, stoute en wijze burgers maar eens opstaan en zich niet laten gijzelen door Forza-geroep, maar de poorten van Ninove terug openzetten.

    Bron: Wikipedia: Ninove werd door Antonius Sanderus beschreven als “de Oudste, de Stoutste en de Wijste der Steden”. Hij schreef in zijn Flandria Illustrata: Ninive quattor habet portas. Hae portae, quamvis possint, vix umquam clauduntur: unde vulgari loco Ninove dicitur antiquissima, audaccissima, sapientissima.

    Beantwoorden
  11. Michel Markey
    Michel Markey zegt:

    Een goede analyse Filip. Jouw pleidooi dat progressieve politici meer buiten moeten komen om te luisteren naar de bevolking is uiterst belangrijk. Ze moeten in hun beleidsvoorstellen een duidelijk sociaal verhaal brengen dat aanspreekt. Hieruit moeten sociale maatregelen volgen zoals het voorzien van meer sociale woningen en betaalbare kinderopvang enerzijds en het stimuleren van buurtwerking, jeugdhuiswerking en meer toegankelijke sportfaciliteiten anderzijds.

    Beantwoorden
  12. Erik
    Erik zegt:

    Ik vroeg mij al af welke zaken al die “onwetenden” van buiten Ninove daar te zoeken hadden, respect voor de niet akkoord ninovieter ,alle begrip maar verzet jullie tegen de onmenselijke ideeën die verspreid worden, tegen de leugens die verspreid worden, en zoek oplossingen voor “alle”problemen!

    Beantwoorden

Trackbacks & Pingbacks

  1. […] een artikel voor vzw ’t Uilekot probeerde ik na de gemeenteraadsverkiezingen te duiden waar naar mijn idee de […]

Plaats een Reactie

Meepraten?
Draag gerust bij!

Laat een antwoord achter aan Michel Markey Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.