Heeft een vrouw het recht een letterlijke grens op te trekken tussen haar lichaam en ons, de buitenstaanders, als zij dit nodig vindt voor haar eigen menselijke waardigheid? Kan zij daarvoor beroep doen op de mensenrechten? Geldt de vrijheid van meningsuiting slechts voor de westerse mens en veranderen de regels voor de ‘allochtoon’? Na haar ontslag als juriste bij Unia – omdat ze zelfbeschikking doortrok naar de hoofddoek – zoekt Rachida Lamrabet op een overtuigende manier via dit essay een antwoord op een aantal ongemakkelijke vragen. De inzet van de strijd is of het al dan niet bedekken van het vrouwenlichaam en vooral het verbod ervan (eveneens al dan niet) een symptoom is van onze bange samenleving.
Lamrabet maakt duidelijk dat ze geen religieus symbool verdedigt maar daarentegen het allerpersoonlijkste recht van een vrouw om zelf keuzes te maken. Opmerkelijk is dat ze er op wijst dat er geen verschil is tussen moslimgeleerden en mannen die vrouwen verplichten zich te bedekken én tussen de opvatting van de seculiere westerse samenleving dat niét te doen.
Haar argumenten staan er en wie ze wil weerleggen moet van goeden huize zijn. Ze toont op vastberaden wijze aan dat dominante groepen er voor zichzelf alle baat bij hebben ‘dissidente’ stemmen het zwijgen op te leggen. Net zoals we nu zien bij de – vrouwelijke – activistische Greta Thunberg, Anuna De Wever en Kyra Gantois: hun girlpower wordt door conservatieve krachten op alle mogelijke manieren in diskrediet gebracht om het toch maar niet over het eigenlijke probleem hoeven te hebben teneinde de comfortabele status-quo te kunnen behouden.
De schrijfster wijst er bovendien op dat emancipatie enkel mogelijk is wanneer minderheidsgroepen zelf aan het debat deelnemen. Dat geldt absoluut ook voor de vrouwenbeweging.
Rachida Lamrabet giet haar duidelijke verontwaardiging en glasheldere inzichten in een overtuigend betoog. Haar analyse is er een van ‘een ervaringsdeskundige’ – ze vertelt hetzelfde verhaal als haar naamgenote Rachida Aziz: ze worden niet gewoon als vrouw, maar steevast als ‘allochtone’ vrouw opgevoerd om het te hebben over ‘allochtone’ onderwerpen. Het lezen van haar essay zou politici en media kunnen aanzetten hun ‘witte weten’ wat te nuanceren, wat grijzer te maken .
Daarvoor is luisteren cruciaal. Bijgevolg niemand het zwijgen opleggen is alvast een goed begin.
Zwijg, allochtoon, Uitgeverij EPO, jaar 2017, 176 p, 15,50€.
Als lid van ’t Uilekot kan je het boek bestellen aan 10% korting (bij afhaling in Herzele). Bestellen kan via ons contactformulier.
Sophia De Wolf
