Boekrecensie ‘Niet alles, maar veel begint bij luisteren’

Dominique Willaert borstelt de Denderstreek in een boek. Hij sprak met meer dan honderd mensen over hun verzuchtingen, wensen en leven. Hij ging aan tafel zitten met migranten, ‘zwetten’, asielzoekers, gekleurde Nederlandstaligen en wit-roze autochtonen die voor het Vlaams Belang stemmen. Hij zocht wat ze gemeen hebben en waar ze zich aan ergeren. En ook: waarom ze zich ergeren aan elkaar.

Dominique sprak met mensen uit Aalst, Denderleeuw, Geraardsbergen, Ninove en Herzele. Toen ik hem zelf de eerste keer op bezoek kreeg, uitte ik mijn twijfel: “Er is door buitenstaanders al zoveel negatiefs geschreven over deze streek. Voor de mensen die hier wonen is dat irritant. Telkens strijken journalisten, filmmakers en anderen hier neer om te beschrijven waarom het Vlaams Belang in de regio zoveel stemmen haalt. Na hun publicatie en de positieve kijk- of leescijfers verdwijnen ze opnieuw. Wij blijven met de shit achter.”

Anderzijds had ik wel wat vertrouwen in de aanpak van Dominique, de vroegere man achter Victoria Deluxe, die ooit mijn eigen eerste filmproject voor ’t Uilekot hielp tot stand komen.

Dat vertrouwen bleek niet misplaatst. Het boek werd een gevoelige en mooie beschrijving van mensenlevens in de streek. Van mensen die allemaal dezelfde zorgen of doelen hebben: een treffelijk huis vinden, zorgen dat je kinderen (als je er hebt) het goed hebben, wat te eten en te drinken vinden. En toch vinden sommige groepen mekaar niet, daartoe aangepord door het Vlaams Belang, dat teert op alle ongenoegen.

Dat ongenoegen zit diep. Het heeft te maken met snelle veranderingen, migratie zonder begeleiding en de voortdurende afbouw van diensten in deze streek. Toen ik nog in Geraardsbergen woonde waren er goede busverbindingen, een lokaal kantoor van de waterafdeling en elektriciteitsmaatschappij, een Volkshuis,… Allen zijn ze verdwenen of vervangen door online-dienstverlening. Op de koop toe worden cafés vervangen door een brasserie en verdwijnen veel lokale bakkers, beenhouwers enz. Het zorgt voor een verlieservaring die voor velen versterkt wordt door de snel verkleurende maatschappij om zich heen en door pijnlijke armoedecijfers: Volgens de kansarmoede-index van Kind en Gezin was in 2021 20,49% van de inwoners van Geraardsbergen kansarm. In het centrum loopt de kinderarmoede-index op tot maar liefst 39,8%. Daarmee doet de Oudenbergstad het opmerkelijk slechter dan Aalst, Denderleeuw, Ninove en zelfs Ronse.

Het boek ontroert en boeit en beschrijft elke mens met respect.

Dendertop

De auteur werkte ondertussen een tournee af in de streek, waarop telkens tientallen mensen komen luisteren naar de verhalen van hemzelf en de mensen die in het boek voorkomen. Op zaterdag 25 november organiseert een groep medestanders een Dendertop in vzw De Plomblom te Ninove. Het is de bedoeling om daar een soort van solidair charter voor te stellen, een verzameling van sociale en solidaire eisen en verzuchtingen die nadien aan het politieke niveau voorgelegd worden. Dat idee steunen we van harte. Zelf zou ik er voor pleiten om dat idee te vervolledigen met onze omgeving, het leefmilieu. Dominique heeft dan wel niemand het woord klimaat in de mond horen nemen, maar de overstromingen die de streek regelmatig teisteren, zijn er wel een direct gevolg van.

Levende krachten

Verder kan ik alleen maar hopen dat het project ankerpunten vindt in de streek. Het mag niet opnieuw gebeuren dat mensen die deze streek portretteren na dat werk met de noorderzon verdwijnen zonder het project door te geven aan de levende krachten in deze streek. De herinnering aan het SAAMO-débacle in Denderleeuw ligt daarvoor nog te vers in het geheugen. Het ‘progressieve’ gemeentebestuur zette deze werking aan de deur. Er volgden een actie en onderhandelingen waarbij actiegroepen en vakbonden uit de streek nauwelijks betrokken werden. ’t Uilekot en Climaxi lanceerden nog een oproep die door een vijftigtal organisaties en individuen getekend werd… maar initiatieven tot samenwerking werden niet beantwoord en SAAMO koos voor de juridische weg en verloor die.

Ook daar mogen linkse mensen wat uit leren: hou rekening met de streek en beslis minder van bovenaf! Integreer je, white man!

Filip De Bodt

Het boek van Dominique is voor €25 te koop in de Eco & Fair winkel, Groenlaan 39 te Herzele. Je kan het ook bestellen via info@ecofair.be